Sağlıklı beslenmeye dikkat eden, diyet yapan ya da şeker tüketimini azaltmak isteyen kişilerin sıkça sorduğu sorulardan biri “Pekmezde şeker var mı?” sorusudur. Pekmez, rafine şeker içermeyen doğal bir ürün olsa da yapısı gereği şeker barındıran bir besindir. Bu noktada önemli olan, pekmezde bulunan şekerin türünü ve vücut üzerindeki etkilerini doğru şekilde anlamaktır.
Pekmezde bulunan şeker, meyvenin kendi yapısından gelen doğal şekerlerdir. Üzüm, dut, keçiboynuzu ve incir gibi meyveler doğal olarak glikoz ve fruktoz içerir. Bu meyvelerin suyu kaynatılarak yoğunlaştırılır ve su oranı azaldıkça doğal şeker oranı artar. Yani pekmez yapılırken sonradan şeker eklenmez; içeriğindeki şeker tamamen meyvenin kendi şekeridir. Bu yönüyle pekmez, rafine beyaz şekerden farklı bir yapıya sahiptir.
Pekmez, doğal şeker içermesine rağmen kalori açısından yoğun bir besindir. Bir yemek kaşığı pekmez, vücuda hızlı enerji sağlayabilecek miktarda şeker içerir. Bu nedenle pekmez tüketildiğinde kan şekeri seviyesinde kısa sürede yükselme görülebilir. Bu etki, özellikle sabah saatlerinde veya enerji ihtiyacının yüksek olduğu zamanlarda faydalı olabilir. Ancak gün içinde hareketsiz kalınan dönemlerde aşırı miktarda tüketilmesi, kan şekeri dalgalanmalarına yol açabilir.
Pekmezde şeker bulunması, onun sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Aksine, doğal şekerlerin yanı sıra demir, potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi mineraller de içerir. Rafine şeker ise yalnızca boş kalori kaynağıdır ve besin değeri sunmaz. Bu nedenle tatlı ihtiyacını karşılamak için pekmez tercih edildiğinde, vücuda aynı zamanda önemli mineraller de alınmış olur.
Ancak pekmez tüketiminde miktar kontrolü oldukça önemlidir. Doğal olması, sınırsız tüketilebileceği anlamına gelmez. Diyabeti olan, insülin direnci bulunan ya da kan şekeri dengesine karşı hassasiyeti olan bireylerin pekmez tüketimini dikkatle planlaması gerekir. Bu kişiler için pekmezin tek başına değil, protein veya yağ içeren besinlerle birlikte tüketilmesi daha dengeli bir yaklaşım sunabilir.
Pekmez, rafine şeker yerine doğal bir alternatif olarak değerlendirilebilir. Tatlı tariflerinde, kahvaltılarda veya ara öğünlerde küçük miktarlarda kullanıldığında şeker alımının daha kontrollü olmasına yardımcı olur. Önemli olan, pekmezin de bir şeker kaynağı olduğunu bilerek bilinçli şekilde tüketilmesidir.
Pekmezde şeker bulunur; ancak bu şeker meyvenin doğal yapısından gelir. Doğru miktarlarda ve uygun zamanlarda tüketildiğinde, dengeli bir beslenme düzeni içinde doğal ve besleyici bir tatlandırıcı olarak yer alabilir.
