Deprem korkusunun nedenlerini, etkilerini ve başa çıkma yollarını öğrenin. Aynı zamanda içinde mutlaka bulunması gereken malzemelerle eksiksiz bir deprem çantası nasıl hazırlanır, adım adım keşfedin.
Psikolog Özge GüçlüYayınlanma Tarihi : 22.05.2025
Depremler doğanın kaçınılmaz bir gerçeğidir ve ne zaman veya ne şiddette olacağını öngörememek insanlar arasında yoğun bir endişeye sebep olabilir. Türkiye gibi depremlerden etkilenebilecek ülkelerde bu endişe oldukça yaygındır ve günlük yaşantının bir bölümü haline gelmiştir. Peki bu endişe sadece doğal bir tepki mi yoksa daha derin psikolojik etkilere mi yol açabilir?
Deprem endişesi kişinin deprem hakkında hissettiği yoğun korkudur ve panik duygularını içerebilir. Tıp literatüründe bu durum “seismophobia” olarak bilinmektedir. Bazı insanlar için bu korkunun hayat kalitesini doğrudan etkileyecek kadar güçlü bir fobiye dönüşebileceği bilinmektedir. Depremin kendisi veya sonrasında yaşanan sarsıntılar kontrol kaybetme hissi ve güvensizlik duygularına yol açarak bu korkuyua zemin hazırlar. Özellikle depremi doğrudan yaşamış kişilerde travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) benzer durumların ortaya çıkabileceği gözlemlenmiştir.
Deprem korkusunun gelişiminde birçok faktör etkilidir. En belirgin sebeplerden biri geçmişte yaşanan olumsuz deprem deneyimidir. Deprem anındaki panik hali, kayıplar veya travmatik olaylar zihinde kalıcı izler bırakabilir ve kişinin ilerleyen zamanlarda her sarsıntıya büyük bir tehlike olarak algılanmasına yol açabilir. Medya ve sosyal medya platformlarında görülen içeriklerin diğer bir önemli sebep olduğunu belirtmek gerekir ve özellikle çocuklar ile gençlerin televizyon veya internet üzerinde izledikleri yıkıcı görüntülerden derinden etkilenebileceği unutulmamalıdır. Ayrıca depremin zamanı ve şiddeti hakkında önceden bilgi sahibinin olmadığı durumlar kontrol hissinin tamamen yitişine yol açabilir ki bu da kaygının artmasına katkı sağlayan önemli bir faktördür.
Deprem korkusunu aşmanın ilk adımı bu korkuyu kabul etmektedir ve bu duyguya insanların doğal olarak sahip olduğunu anlamaktır. Ancak bu korkunun günlük yaşam üzerinde olumsuz etki yaratması durumunda profesyonel yardım almanın önemli olduğunu unutmayın. Yoğun kayılar yaşayanlar için psikolojik danışmanlık ve terapi oldukça etkilidir ve destek sağlayabilir. Başka bazı uygulamalar da bireysel olarak gerçekleştirilebilir. Derin nefes almak ve meditatifs yöntemler stres seviyesini azaltabilir. Ayrıca potansiyel bir depreme karşı bilgi sahib olmak ve doğru davranışları bilmek kişinin kendini daha güvenli hissetmesine yardımcı olabilir. Farkında olmak korkuyla baş etmenin önünde gelen en güçlü adımlardan biridir.
Deprem korkusunu aşmanın belki de en etkin yolu hazırlıklı olmak olabilir diyebiliriz. Neler yapılması gerektiğini önceden bilmek önemlidir çünkü bu durumda panik yapmak yerine doğru adımları atabiliriz. Hazırlıklı olmak insanın bir miktar kontrol sahibi olduğunu hissettirir ve bu da endişeyi azaltır. Deprem anında yapılması gerekenleri öğrenmek ve evde alınacak tedbirlerle riskleri minimize etmek önemlidir. Ayrıca bir depreme karşı hazırlanacak çantanın bulunması hem fiziksel hem de psikolojik olarak kişiyi güçlenebilir hale getirecektir.
Deprem torbası; depremin ardından yardım ekiplerinin ulaşması zaman alabileceği göz önüne alındığında kişinin hayatta kalmasını sağlayacak önemli malzemeleri içeren acil durum çantasıdır. Bu zorlu süreçte suya ihtiyaç duyulabilir yiyecek gibi temel malzemelerin yanı sıra ilk yardım ve haberleşme araçlarının hazır olması hayati derecede önemlidir. Deprem çantasının varlığı aynı zamanda ruhsal bir hazırlık anlamına gelir.“Hazırım” hissi korkunun paniklemeye dönüşmesini engeller.
Deprem çantası, temel ihtiyaçlara ve kişisel durumlara göre şekillendirilmeli, düzenli olarak güncellenmelidir. İşte bir deprem çantasında mutlaka bulunması gerekenler: Deprem gibi ani ve yıkıcı afetler karşısında hazırlıklı olmak hayati önem taşır. Bu nedenle bir deprem çantası oluşturmak, olası bir afet durumunda hem fiziksel hem de psikolojik olarak daha güvende hissetmenizi sağlar. Peki, bir deprem çantasında neler bulunmalı? İlk olarak temel hayatta kalma malzemeleri çantanın vazgeçilmez parçalarıdır. Su, vücudun en temel ihtiyacıdır. Her birey için günlük en az 1 litre olacak şekilde, birkaç günlük su stoğu çantada yer almalıdır. Bunun yanında, bozulmayan ve pratik tüketilebilen yiyecekler tercih edilmelidir. Konserve gıdalar, kuru meyveler, bisküviler gibi enerji veren, kolay taşınabilir gıdalar bu ihtiyacı karşılar. Temel bir ilk yardım çantası da unutulmamalıdır. İçerisinde yara bandı, antiseptik solüsyon, ağrı kesiciler ve kişisel olarak ihtiyaç duyduğunuz bazı temel ilaçlar yer almalıdır. El feneri ve yedek piller elektrik kesintilerine karşı hazırlıklı olmanızı sağlar. Düdük ise olası bir enkaz altında kalma durumunda çevredeki ekiplerin sizi tespit etmesi için kritik öneme sahiptir. Ayrıca çok amaçlı bir çakı, konserve açmaktan ip kesmeye kadar pek çok ihtiyaca çözüm sunar. Hijyen ürünleri, afet anında sağlığınızı korumak açısından büyük önem taşır. Islak mendil, sabun, tuvalet kağıdı, maske ve dezenfektan gibi ürünler, özellikle ortak yaşam alanlarında bulaşıcı hastalıklara karşı korunmanıza yardımcı olur. Kadınlar için hijyen ürünleri, temiz iç çamaşırı ve yedek çorap da çantada mutlaka yer almalıdır. Kimlik fotokopileri, sağlık bilgilerinizin yer aldığı küçük bir dosya ve acil durumda ulaşılabilecek kişilerin iletişim bilgilerinin yazılı olduğu bir kart, afet sonrası güvenliğinizi ve haberleşmenizi sağlar. Ayrıca yedek bir telefon ve powerbank da iletişimde kalmanız için oldukça faydalı olacaktır. Eğer evde bebek, çocuk veya yaşlı bir birey varsa, onların özel ihtiyaçlarını da çantaya eklemek gerekir. Bebekler için mama, biberon Deprem Çantasında Mutlaka Bulunması Gerekenler
Temel Hayatta Kalma Malzemeleri
Kişisel ve Hijyenik Ürünler
Belge ve İletişim Malzemeleri
Bebekler, Çocuklar ve Yaşlılar İçin Ekstralar
Deprem korkusunu azaltmak için sadece çanta hazırlamak yeterli değildir. Ne yapılacağını bilmek ve bu bilgiyi uygulamaya dökmek gerekir. Aile bireyleriyle birlikte yapılan deprem tatbikatları, kriz anında doğru adımlar atılmasını sağlar. Panik yerine reflekslerle hareket etmek, hayati farklar yaratabilir. Bu nedenle yılda birkaç kez tatbikat yapmak, güven duygusunu artırır. Deprem korkusu, çok insani bir duygudur. Ancak bu korkunun hayat kalitesini düşürmesine izin vermemek gerekir. Hazırlıklı olmak, hem fiziksel güvenliği artırır hem de zihinsel dayanıklılığı güçlendirir. Deprem çantanızı bugün hazırlayarak sadece kendinize değil, sevdiklerinize de güvenli bir gelecek inşa etmiş olursunuz.
