Çölyak hastaları ve glutensiz beslenenler için hazırlanmış 7 günlük glutensiz diyet listesi ve çölyak diyeti hakkında bilmeniz gereken her şey burada!
Diyetisyen Serpil Beril ParçaYayınlanma Tarihi : 29.04.2025
Glutensiz beslenme, özellikle çölyak hastaları için hayati bir önem taşır. Bu blogda, çölyak hastalığının ne olduğu, nasıl bir beslenme düzeni gerektirdiği ve 7 günlük örnek bir glutensiz diyet listesiyle bu süreci nasıl keyifli ve sağlıklı hale getirebileceğinizi ele alıyoruz.
Çölyak hastalığı, gluten adı verilen proteine karşı vücudun bağışıklık sistemi tarafından anormal bir tepki verilmesiyle ortaya çıkar. Bu da buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların diyetten tamamen çıkarılmasını zorunlu kılar (Mayo Clinic, 2023).
Diyetinizde glutensiz alternatifleri doğru şekilde planlamak, vitamin ve mineral eksikliklerini önlemek açısından oldukça önemlidir. Bu içerikte, sabah kahvaltısından akşam yemeğine kadar örnek menülerle planlanmış 7 günlük glutensiz beslenme programını bulacaksınız. Lezzetten ödün vermeden sağlıklı beslenmek mümkün!
Glutensiz beslenme, gluten içeren buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların diyetten tamamen çıkarılması esasına dayanır. Gluten, bazı kişilerde sindirim sorunlarına ve bağışıklık sistemi reaksiyonlarına yol açabilir. Özellikle çölyak hastaları için gluten tümden zararlıdır ve mutlak olarak uzak durulmalıdır. Ancak gluten hassasiyeti veya buğday alerjisi olan bireyler de glutensiz diyeti tercih edebilir. Bu beslenme düzeni, sindirimi rahatlatabilir, enerji seviyesini dengeleyebilir ve bağırsak sağlığını destekleyebilir (Cleveland Clinic, 2023).
Glutensiz beslenme, gluten içeren buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların diyetten tamamen çıkarılması esasına dayanır. Gluten, bazı kişilerde sindirim sorunlarına ve bağışıklık sistemi reaksiyonlarına yol açabilir. Özellikle çölyak hastaları için gluten tümden zararlıdır ve mutlak olarak uzak durulmalıdır. Buğday alerjisi veya gluten hassasiyeti olan bireyler de glutensiz diyeti tercih edebilirler.
Glutensiz beslenme düzenine geçmek, sindirimi rahatlatmaya, enerji seviyesini dengelemeye ve bağırsak sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir. Glutensiz besinler genellikle doğal olarak glütensiz olan pirinç, mısır, patates gibi tahılları, glütensiz unlar ve nişastaları içerir.
Aynı zamanda, glutensiz beslenme vitamin ve mineral eksikliklerine dikkat etmeyi gerektirebilir. Özellikle B vitamini, demir, kalsiyum ve lif gibi besin maddelerini yeterli miktarda almak önemlidir. Glutensiz beslenme uzman bir diyetisyen veya beslenme uzmanıyla çalışarak doğru şekilde planlanmalıdır.
Sonuç olarak, glutensiz beslenme çölyak hastaları için zorunludur ve buğday, arpa ve çavdar gibi glüten içeren tahıllardan kaçınmayı gerektirir. Diğer bireyler için ise tercih edilen bir beslenme düzeni olabilir, ancak yine de dikkatli bir şekilde planlanmalıdır.
1. Gün
Kahvaltı: Chia tohumlu badem sütlü puding, üzerine muz dilimleri ve ceviz
Öğle: Izgara tavuklu kinoalı salata (zeytinyağlı limon soslu)
Akşam: Fırında sebzeli somon, yanına haşlanmış karabuğday
2. Gün
Kahvaltı: Glutensiz yulaf lapası, üzerine yaban mersini ve badem ezmesi
Öğle: Mercimek köftesi ve roka salatası
Akşam: Izgara hindi şiş, yanında fırında tatlı patates
3. Gün
Kahvaltı: Avokadolu glutensiz ekmek üzerine haşlanmış yumurta
Öğle: Kabak spagetti (zeytinyağı, sarımsak ve domatesle)
Akşam: Fırında sebzeli karnıyarık (pirinçsiz, kıymalı, glutensiz)
4. Gün
Kahvaltı: Smoothie (ıspanak, muz, chia tohumu, hindistan cevizi sütü)
Öğle: Glutensiz makarna, domates sosu ve rende parmesan
Akşam: Izgara levrek, haşlanmış brokoli ve havuç
5. Gün
Kahvaltı: Glutensiz pankek (muz + yumurta bazlı), yanında bal ve meyve
Öğle: Nohutlu, maydanozlu kinoa salatası
Akşam: Kabak dolması (glutensiz pirinç ile), yoğurt
6. Gün
Kahvaltı: Haşlanmış yumurta, domates, salatalık ve zeytin, glutensiz ekmek
Öğle: Tavuklu krep (glutensiz unla yapılmış)
Akşam: Zeytinyağlı enginar, yanına bulgur pilavı (glutensiz olduğuna dikkat edin)
7. Gün
Kahvaltı: Lor peynirli biber dolması, yanında yeşillik
Öğle: Glutensiz pizza (nohut unu ile yapılmış taban), sebzeli
Akşam: Etli sebze güveç, yanında yoğurtlu salata
Paketli ürünlerde “gluten içermez” ibaresi mutlaka kontrol edilmelidir.
Yulaf bazı kişilerde gluten benzeri etki gösterebilir. Sertifikalı glutensiz yulaf tercih edilmelidir (Beyond Celiac, 2022).
Çapraz bulaş riski olan ortamlarda pişirme yapılmamalı. Evde ayrı kesme tahtası, tost makinesi gibi araçlar kullanılmalıdır.
Diyetinizin yeterli lif, protein ve vitamin içerdiğinden emin olun. Bir beslenme uzmanına danışmak faydalıdır (Harvard Health, 2023).
